Zanim zaczniesz, zrób kopię zapasową każdego pliku w systemie. Instalacja może wymazać wszystkie dane z twardego dysku! Programy używane podczas instalacji są pewne i sprawdzone, wiele z nich jest używanych z powodzeniem od lat, jednak jeden błędny ruch może Cię dużo kosztować. Nawet po zrobieniu kopii zapasowej bądź uważny/uważna i przemyśl zawsze swoje odpowiedzi i ruchy. Dwie minuty myślenia mogą zaoszczędzić godzin pracy.
Jeśli planujesz mieć więcej niż jeden system operacyjny zainstalowany w
komputerze, upewnij się, że dysponujesz nośnikiem instalacyjnym pozostałych
systemów. Zwłaszcza, jeśli masz zamiar dzielić dysk, być może zajdzie potrzeba
odtworzenia programu ładującego system (ang. boot loader) lub -- w niektórych
przypadkach (np. Macintosh) -- całego systemu.
Oprócz tego dokumentu będą Ci potrzebne: strona podręcznika dla programu
cfdisk
, strona podręcznika dla programu
fdisk
, podręcznik obsługi dselect
, oraz Linux Hardware
Compatibility HOWTO
.
Jeśli Twój komputer jest podłączony do sieci przez 24 godziny na dobę (tj. połączenie Ethernet lub podobne -- nie połączenie modemowe), powinieneś/powinnaś poprosić administratora sieci o następujące informacje:
Jeśli jedynym łączem sieciowym Twojego komputera jest połączenie szeregowe przy
użyciu PPP lub podobnego połączenia modemowego, prawdopodobnie nie będziesz
instalować systemu podstawowego przez sieć. W takim przypadku nie przejmuj się
konfiguracją sieci aż do czasu zakończenia instalacji. Konfiguracja połączenia
PPP jest wyjaśniona poniżej, w rozdziale Konfiguracja PPP, Rozdział 8.9.
Istnieją dwa momenty w których można przeprowadzić partycjonowanie: przed instalacją Debiana lub podczas jej trwania. Jeśli Twój komputer będzie w całości przeznaczony na Debiana, powinieneś/powinnaś przeprowadzić partycjonowanie podczas instalacji. (``Podzia&179; dysku na partycje'', Rozdział 6.6). Jeśli masz komputer z więcej niż jednym systemem operacyjnym, powinieneś/powinnaś danemu systemowi operacyjnemu pozwolić utworzyć swoje własne partycje.
Następujące rozdziały zawierają informacje na temat partycjonowania w innym
systemie operacyjnym przed instalacją. Zwróć uwagę, że będzie konieczna
zamiana nazw partycji w różnych systemach; patrz Nazwy urządzeń w Linuksie,
Rozdział 6.3.
Jeśli manipulujesz istniejącymi partycjami FAT lub NTFS, zaleca się albo użycie
poniższych instrukcji, albo używanie standardowych narzędzi Windows lub DOS. W
przeciwnym wypadku nie jest konieczne partycjonowanie w DOS lub Windows;
narzędzia Linuksa zazwyczaj działają lepiej.
Często instaluje się Linuksa w systemie, w którym już jest zainstalowany DOS (w tym Windows 3.1), Win32 (czyli Windows 95, 98 lub NT), lub OS/2 i ważne jest, aby umieścić Debiana na tym samym dysku bez niszczenia istniejącego systemu. Jak to wyjaśniono w rozdziale Informacje wstępne, Rozdział 6.1, zmniejszenie rozmiaru istniejącej partycji prawie na pewno spowoduje zniszczenie istniejących danych, chyba że zachowane są specjalne środki ostrożności. Opisana tutaj metoda, choć nie gwarantuje bezpieczeństwa danych, działa w praktyce wyjątkowo dobrze. Zaleca się utworzenie kopii zapasowej.
Zanim przejdziesz dalej, powinieneś/powinnaś zdecydować jak podzielić dysk. Metoda podana tutaj umożliwi jedynie podział istniejącej partycji na dwie części. Jedna z nich będzie zawierała pierwotny system operacyjny, a druga będzie używana przez Debiana. Podczas instalacji Debiana będziesz mieć możliwość dowolnego wykorzystania części przeznaczonej dla Debiana, to znaczy jako miejsce wymiany lub system plików.
Pomysł polega na przeniesieniu wszystkich danych na początek partycji przed zmianą podziału dysku tak, żeby nic nie zginęło. Ważne jest, aby wykonywać na dysku jak najmniej operacji między przeniesieniem danych a przepartycjonowaniem aby zminimalizować szansę zapisania fragmentu jakiegoś pliku w pobliżu końca partycji, ponieważ zmniejszy to wielkość obszaru, jaki można ``odciąć'' od partycji.
Najpierw należy skopiować program fips
, który można znaleźć w
katalogu tools/
na najbliższym serwerze lustrzanym Debiana.
Rozpakuj archiwum ``zip'' i skopiuj pliki RESTORRB.EXE
,
FIPS.EXE
i ERRORS.TXT
na dyskietkę z systemem
operacyjnym. Dyskietkę taką można utworzyć przy pomocy komendy sys
a: w systemie DOS. fips
zawiera bardzo dobrą dokumentację,
którą dobrze jest przeczytać. Przeczytanie dokumentacji będzie konieczne jeśli
używasz sterownika kompresji dysku lub zarządcę dysków (ang. disk manager).
Utwórz dyskietkę i przeczytaj dokumentację zanim zdefragmentujesz
dysk.
Następnie należy przenieść wszystkie dane na początek partycji.
defrag
, znajdujący się w standardowym systemie DOS 6.0 i
późniejszych dobrze radzi sobie z tym zadaniem. Dokumentacja programu
fips
zawiera listę innych programów tego typu. Zwróć uwagę, że
jeśli posiadasz Windows 95, musisz uruchomić defrag
w Windows,
ponieważ DOS nie rozumie VFAT umożliwiającego używanie długich nazw plików
używanego w Windows 95 i późniejszych.
Kiedy program do defragmentacji wykona swoje zadanie (co może zająć dłuższy
czas w przypadku dużych dysków) uruchom ponownie komputer przy pomocy dyskietki
fips
, którą wcześniej utworzyłeś/utworzyłaś. Następnie po prostu
wpisz a:\fips i podążaj za instrukcjami.
Zwróć uwagę, że istnieje wiele innych programów do zarządzania partycjami,
których możesz użyć, jeśli fips
nie spełni swojego zadania.
Wielu ludzi napotyka na problemy z partycjami FAT (partycje dla DOS) jeśli
zostały utworzone lub ich rozmiar został zmieniony za pomocą narzędzi
Linuksowych. Na przykład niektórzy zgłosili słabą wydajność, ciągłe problemy z
programem scandisk
lub inne dziwne problemy z systemem DOS lub
Windows.
Najwyraźniej jeśli tworzy się lub zmienia rozmiar partycji dla systemu DOS
dobrze jest wypełnić kilka pierwszych sektorów zerami. Aby to zrobić, przed
uruchomieniem format
w DOS-ie należy w Linuksie wydać komendę
dd if=/dev/zero of=/dev/hdXX bs=512 count=4
Czasem trzeba nieco zmienić ustawienia systemu przed instalacją. Najgorzej jest na platformie x86, w innych architekturach ustawienia sprzętu są znacznie prostsze.
Ten rozdział opisuje konfigurację sprzętu, która może być potrzebna przed
instalacją Debiana. Ogólnie rzecz biorąc, wymaga to sprawdzenia i ewentualnie
odpowiedniego ustawienia firmware Twojego systemu. ``Firmware'' to rdzenne
oprogramowanie używane przez sprzęt, jest najczęściej uruchamiane podczas
startu komputera (po włączeniu zasilania).
BIOS wykonuje podstawowe zadania potrzebne do uruchomienia komputera i umożliwia systemowi operacyjnemu dostęp do sprzętu. Twój system prawdopodobnie umożliwia dostęp do menu ustawień, za pomocą którego można skonfigurować BIOS. Przed instalacją musisz upewnić się, że BIOS jest poprawnie ustawiony, w przeciwnym wypadku może dochodzić do nagłych załamań systemu lub Debiana nie będzie się dało zainstalować.
Pozostała część rozdziału jest pożyczona z PC Hardware
FAQ
, a dokładniej z części odpowiadającej na pytanie "Jak
dostać się do menu konfiguracji CMOS?". Sposób dostępu do menu
konfiguracyjnego BIOS (albo ``CMOS'') zależy od tego, kto jest jego
producentem:
[Od: burnesa@cat.com (Shaun Burnet)]
[Od: mike@pencom.com (Mike Heath)] Niektóre komputery 386 nie posiadają menu
konfiguracyjnego CMOS w BIOSie. Jeśli nie posiadasz dyskietki instalacyjnej
i/lub diagnostycznej dla komputera, możesz użyć odpowiedniego programu
shareware/freeware. Patrz ftp://ftp.simtelnet.net/pub/simtelnet/msdos/
.
Wiele menu ustawienia BIOSu pozwala na wybór urządzenia, z którego nastąpi start systemu. Każ BIOSowi szukać systemu operacyjnego na A: (pierwszy napęd dyskietek), następnie na pierwszym CD-ROMie (prawdopodobnie oznaczonym jako D: lub E:), a później na C: (pierwszy dysk twardy). W ten sposób można załadować system z dyskietki lub z CD-ROMu, które są dwoma najbardziej popularnymi sposobami instalacji Debiana.
Jeśli posiadasz nowszy kontroler SCSI i podłączony do niego napęd CD-ROM, to prawdopodobnie będzie możliwe uruchomienie z niego systemu. Wystarczy tylko włączyć ładowanie systemu z CD-ROMu w SCSI-BIOSie Twojego kontrolera. Poza tym będzie konieczne uzyskanie ładowania systemu z dyskietki, Ustawia się to w BIOSie komputera.
Jeśli nie da się załadować systemu bezpośrednio z CD-ROMu, nie rozpaczaj.
Uruchom w DOSie E:\install\boot.bat
(wstaw literę oznaczającą Twój
napęd CD-ROM w miejsce E) aby rozpocząć proces instalacji.
Szczegóły dostępne są poniżej, w rozdziale Ładowanie i/lub instalacja z
CD-ROM-u, Rozdział 5.4.
Jeśli chcesz instalować Debiana z partycji FAT (DOS), w ogóle nie będą Ci
potrzebne dyskietki. Więcej informacji dostępnych jest w rozdziale Ładowanie z partycji DOS,
Rozdział 5.3.1.
Niektóre BIOS-y (np. Award) pozwalają automatycznie ustawiać prędkość napędu
CD. Należy tego unikać i zamiast tego ustawiać ją na najniższą możliwą. Jeśli
widzisz komunikaty błędów seek failed, to być może to właśnie jest
przyczyną.
Jeśli Twój system udostępnia zarówno pamięć typu extended jak i typu
expanded, należy je ustawić tak, żeby było dostępnej jak najwięcej
pamięci extended i jak najmniej pamięci expanded jak to możliwe. Linux wymaga
pamięci typu extended i nie potrafi używać pamięci typu expanded.
Wyłącz wszystkie funkcje ochrony przed wirusami jakie oferuje BIOS. Jeśli
posiadasz kartę antywirusową albo inny specjalny sprzęt, wyłącz go lub usuń
fizycznie z komputera przed uruchomieniem systemu GNU/Linux. Nie jest on
zgodny z tym systemem, a poza tym dzięki uprawnieniom w systemach plików i
pamięci chronionej jądra Linuksa, prawie nie słyszy się o wirusach.[3]
Być może płyta główna Twojego komputera obsługuje shadow RAM albo BIOS
caching. Możesz widzieć ustawienia takie jak: ``Video BIOS Shadow'',
`C800-CBFF Shadow'', itp. Wyłącz jakikolwiek shadow RAM. Jest on
używany aby przyspieszyć dostęp do ROMu na płycie głównej i niektórych
kontrolerach. Linux po załadowaniu nie używa tej pamięci ROM ponieważ używa
własnych, szybkich, 32-bitowych programów zamiast 16-bitowych programów w ROM.
Wyłączenie shadow RAM może zwolnić pewną jej ilość, dzięki czemu programy będą
mogły jej używać jak zwykłej pamięci. Pozostawienie shadow RAM włączoną może
zakłócić dostęp Linuksa do sprzętu.
Jeśli płyta główna Twojego komputera obsługuje zaawansowane zarządzanie energią
(ang. Advanced Power Management -- APM), skonfiguruj ją tak, aby zarządzanie
energią było kontrolowane przez APM. Wyłącz tryby czuwania, oczekiwania,
zawieszenia, drzemki i snu (ang. doze, standby, suspend, nap, sleep) a także
czasowe wyłączenie pracy dysku twardego. Linux może przejąć kontrolę nad tymi
trybami i potrafi je lepiej wykorzystać niż BIOS. Wersja jądra znajdująca się
na dyskietkach instalacyjnych nie obsługuje jednak APM, bo użytkownicy
niektórych laptopów zgłaszali awarie systemu, kiedy APM był włączony. Po
zainstalowaniu Linuksa możesz zbudować własną wersję jądra Linuksa, potrzebne
instrukcje zawarte są w rozdziale Kompilowanie nowego jądra,
Rozdział 9.5.
Wiele systemów ma przełącznik turbo, który kontroluje prędkość
procesora. Wybierz szybsze ustawienie. Jeśli BIOS pozwala na wyłączenie
programowej kontroli przełącznika turbo (lub prędkości procesora), wyłącz ją i
ustaw system na działanie w szybszym trybie. Okazuje się, że w jednym z
systemów Linux może przypadkiem użyć programowej kontroli przełącznika turbo w
czasie wykrywania urządzeń.
Wielu ludzi próbuje używać procesora przy większej prędkości niż ta, do której
został przeznaczony. Czasem to działa, ale jest czułe na temperaturę i inne
czynniki i może zniszczyć system. Jeden z autorów tego dokumentu używał z
powodzeniem przetaktowanego systemu przez rok, ale później system zaczął
przerywać działanie programu gcc
podczas kompilacji jądra systemu
operacyjnego. Przywrócenie prędkości procesora do nominalnej wartości
rozwiązało problem.
Kompilator gcc
często jako pierwszy odczuwa uszkodzone kości
pamięci (lub inne problemy, które w nieprzewidziany sposób zmieniają dane)
ponieważ buduje w pamięci ogromne struktury danych, które przemierza wiele
razy. Błąd w tych strukturach spowoduje próbę wykonania nieprawidłowej
instrukcji lub dostępu do nieistniejącego obszaru pamięci. Symptomem będzie
śmierć gcc
z powodu niespodziewanego sygnału.
Najlepsze płyty główne obsługują RAM z kontrolą parzystości i powiedzą Ci, jeśli w pamięci występuje błędny bit. Niestety nie potrafią naprawić błędu i zazwyczaj natychmiast następuje załamanie systemu. Tak czy inaczej lepiej być powiadomionym/powiadomioną o błędnej pamięci, niż gdyby dane miały być po cichu zmieniane. Dlatego najlepsze systemy mają płyty główne i pamięć, które zapewniają kontrolę parzystości, patrz rozdział RAM z fałszywą lub ``wirtualną'' kontrolą parzystości, Rozdział 2.5.3.
Jeśli posiadasz RAM z prawdziwą kontrolą parzystości oraz płytę główną, która
potrafi to wykorzystać, włącz opcje, które sprawią, że płyta główna będzie
przerywać pracę przy wystąpieniu błędu pamięci.
Wielu użytkowników procesorów Cyrix musiało wyłączyć pamięć podręczną w swoich komputerach, bo w przeciwnym wypadku dyskietki miały błędy. Jeśli będzie to konieczne, pamiętaj aby po zakończeniu instalacji ponownie włączyć pamięć podręczną, bo bez niej system działa o wiele wolniej, niż kiedy jest włączona.
Nie wydaje nam się, że jest to wina procesora Cyrix. Być może Linux będzie
mógł to obejść. Będziemy nadal próbować rozwiązać ten problem. Dla tych,
których interesują aspekty techniczne: podejrzewamy, że pamięć podręczna staje
się wadliwa po przejściu z kodu 16-bitowego do 32-bitowego.
Jeśli BIOS oferuje coś takiego jak ``15-16 MB Memory Hole'' (dziura w pamięci 15-16 MB), należy to wyłączyć. Linux spodziewa się znaleźć tam pamięć, o ile posiadasz tyle RAM-u.
Zgłoszono nam, że płyta główna Intel Endeavor posiada opcję ``LFB'' lub
``Linear Frame Buffer''. Ma ona dwa ustawienia: ``Disabled'' i ``1 Megabyte''
(wyłączona i 1 Megabajt). Ustaw ją na ``1 Megabyte''. Jeśli jest wyłączona,
dyskietka instalacyjna nie jest czytana w prawidłowy sposób a system ulegał
załamaniu. W czasie pisania tego dokumentu nie wiadomo jeszcze o co chodzi w
tym przypadku -- po prostu działa tylko z tym ustawieniem.
Poza ustawieniami BIOSu, być może zmian będą wymagać niektóre ustawienia na samych kartach. Niektóre z nich mają menu, inne polegają na ustawieniach zwor. Ten dokument nie może dostarczyć informacji na temat każdego urządzenia, mamy za to zamiar udostępnić tu pomocne wskazówki.
Jeśli jakieś karty obsługują ``pamięć mapowaną'' (``mapped memory''), powinna
być zmapowana pomiędzy 0xA0000 i 0xFFFFF (od 640KB do prawie 1 megabajta) albo
na adres co najmniej 1 megabajt większy niż całkowita ilość pamięci RAM w
systemie.
Jądro Linuksa nie zawsze jest w stanie wykryć zainstalowaną ilość pamięci.
Jeśli jest tak w Twoim wypadku zobacz rozdział Argumenty ładowania, Rozdział
5.1.
porridge@pandora.info.bielsko.pl